سامانه پژوهشیار دانشگاه آزاد (ris.iau.ac.ir): راهنمای جامع 1404 از انتخاب موضوع تا دفاع نهایی سفر تحصیلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی، به‌ویژه کارشناسی ارشد و دکتری، با مسیری پرپیچ‌وخم و حیاتی به نام “پژوهش” گره خورده است. نگارش و دفاع از پایان‌نامه یا رساله، نه تنها شرط فارغ‌التحصیلی، بلکه اوج فعالیت علمی یک دانشجو و نقطه عطفی در زندگی آکادمیک اوست. در دانشگاه آزاد اسلامی، با گستردگی و جمعیت دانشجویی بی‌نظیرش، مدیریت این فرآیند عظیم پژوهشی همواره یک چالش بزرگ بوده است. برای سال‌ها، رویه‌های کاغذی، مراجعات حضوری مکرر و نبود یک سیستم نظارتی یکپارچه، این مسیر را برای دانشجویان و اساتید دشوارتر می‌کرد. اما این دوران با تولد یک ابزار دیجیتال قدرتمند به پایان رسید: سامانه پژوهشیار دانشگاه آزاد.
سامانه پژوهشیار با آدرس رسمی ris.iau.ac.ir (مخفف Research and Information System)، قلب تپنده و مرکز فرماندهی تمام فرآیندهای مرتبط با پژوهش، پروپوزال، پایان‌نامه و رساله در این دانشگاه است. این سامانه صرفاً یک وب‌سایت برای آپلود فایل نیست؛ پژوهشیار یک اکوسیستم جامع است که از لحظه انتخاب موضوع پایان نامه، ثبت پروپوزال، انتخاب استاد راهنما و مشاور، نظارت بر پیشرفت تحقیق، تا هماهنگی برای جلسه دفاع و ثبت نهایی مدرک، شما را گام به گام همراهی می‌کند. با این حال، قدرت و جامعیت این سامانه، پیچیدگی‌هایی را نیز به همراه دارد که می‌تواند دانشجویان، به خصوص ورودی‌های جدید را سردرگم کند. سوالاتی نظیر: «چگونه در پژوهشیار موضوع تکراری ثبت نکنم؟»، «مراحل دقیق ثبت پروپوزال در پژوهشیار چیست؟»، «منظور از کدینگ در پژوهشیار چیست؟»، «چگونه گزارش پیشرفت کار را برای استاد راهنما ارسال کنم؟» و «ارتباط پژوهشیار با سامانه ایرانداک چیست؟»، دغدغه‌های همیشگی دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. این مقاله یک راهنمای سطحی و گذرا نیست. این یک مرجع کامل و بی‌نهایت دقیق است که به عنوان کتاب راهنمای نهایی شما برای فتح قله‌ای به نام پژوهشیار عمل خواهد کرد. ما در این راهنمای جامع، به صورت موشکافانه و با جزئیات کامل، تمام زوایای سامانه پژوهشیار کارشناسی ارشد و پژوهشیار دکتری را کالبدشکافی می‌کنیم. از فلسفه وجودی آن گرفته تا آموزش تصویری (در قالب متن) مراحل حیاتی مانند انتخاب موضوع، یافتن کد شناساگر استاد، فرآیند تصویب پروپوزال، ارسال گزارشات، و تمام نکات فنی و اجرایی برای یک دفاع موفق را پوشش می‌دهیم. هدف ما این است که شما با مطالعه این مقاله، نه تنها از سردرگمی رها شوید، بلکه با تسلط کامل بر ris.iau.ac.ir، فرآیند پژوهشی خود را با آگاهی، سرعت و کارایی بیشتری به سرانجام برسانید.
شناخت هویت پژوهشیار؛ چرا این سامانه متولد شد و چه تفاوتی با آموزشیار دارد؟ برای استفاده بهینه از هر ابزاری، ابتدا باید فلسفه وجودی و جایگاه آن را درک کرد. پژوهشیار یک شبه متولد نشد، بلکه پاسخی به یک نیاز حیاتی بود.
1.1. وداع با بروکراسی کاغذی: اهداف کلیدی راه‌اندازی پژوهشیار پیش از پژوهشیار، فرآیند تصویب یک پروپوزال می‌توانست ماه‌ها طول بکشد. دانشجو باید فرم‌های کاغذی را پر می‌کرد، امضاهای متعددی را از استاد راهنما، مدیر گروه، رئیس دانشکده و معاونت پژوهش جمع‌آوری می‌کرد و دائماً به صورت حضوری وضعیت پرونده خود را پیگیری می‌نمود. این فرآیند با معایب بزرگی همراه بود:
عدم شفافیت: دانشجو دقیقاً نمی‌دانست پروپوزال او در کدام مرحله متوقف شده است.
کند بودن فرآیند: گم شدن پرونده‌ها، نبود یک مسئول و بروکراسی اداری، زمان را از بین می‌برد.
دشواری در نظارت: برای دانشگاه، نظارت بر هزاران طرح پژوهشی و جلوگیری از انتخاب موضوعات تکراری تقریباً غیرممکن بود.
نبود بانک اطلاعاتی متمرکز: تحقیقات انجام شده به صورت یکپارچه در دسترس نبودند.
سامانه پژوهشیار دانشگاه آزاد با اهداف زیر طراحی شد:
یکپارچه‌سازی و استانداردسازی: ایجاد یک فرآیند واحد و استاندارد برای تمام واحدهای دانشگاهی.
شفافیت کامل: دانشجو، استاد و مدیران پژوهشی در هر لحظه می‌توانند وضعیت یک پروپوزال یا پایان‌نامه را مشاهده کنند.
تسریع فرآیندها: حذف کاغذبازی و مکانیزه کردن گردش کار، زمان تصویب و دفاع را به شدت کاهش می‌دهد.
جلوگیری از تکرار: مهم‌ترین هدف! پژوهشیار با اتصال به پایگاه‌های داده داخلی و ملی (مانند ایرانداک)، از ثبت موضوعات تکراری جلوگیری می‌کند.
ایجاد آرشیو دیجیتال: ساخت یک بانک اطلاعاتی عظیم از تمام پژوهش‌های انجام شده در دانشگاه آزاد اسلامی.
1.2. تفکیک قوا: تفاوت حیاتی پژوهشیار (ris.iau.ac.ir) و آموزشیار (amoozeshyar.iau.ac.ir) یکی از بزرگترین اشتباهات دانشجویان، به خصوص در سال اول، عدم تشخیص تفاوت این دو سامانه حیاتی است. بیایید این موضوع را برای همیشه روشن کنیم:
سامانه آموزشیار (Amozeshyar): این سامانه مخصوص امور آموزشی و مالی شماست. تمام کارهای مربوط به واحدهای درسی در اینجا انجام می‌شود: انتخاب واحد، حذف و اضافه، پرداخت شهریه، مشاهده نمرات دروس، دریافت کارت امتحان و… آموزشیار با “کلاس درس” شما سروکار دارد.
سامانه پژوهشیار (Pazheshyar): این سامانه منحصراً برای امور پژوهشی شما، یعنی پایان‌نامه (برای ارشد) و رساله (برای دکتری) طراحی شده است. از لحظه‌ای که تصمیم به شروع کار پژوهشی می‌گیرید تا روز دفاع و تسویه حساب نهایی، تمام تعاملات شما با دانشگاه در این حوزه، از طریق پژوهشیار خواهد بود. پژوهشیار با “تحقیق” شما سروکار دارد.
نتیجه‌گیری کلیدی: برای امور ترمی و کلاسی به آموزشیار بروید. برای هر چیزی که به پایان‌نامه یا رساله شما مربوط است، مقصد نهایی ris.iau.ac.ir است.
اولین گام‌ها؛ راهنمای جامع ورود، کدینگ و آشنایی با محیط پژوهشیار ورود به دنیای پژوهشیار نیازمند چند پیش‌نیاز و آشنایی با محیط اولیه آن است.
2.1. آدرس رسمی و فرآیند اولین ورود همیشه به یاد داشته باشید که تنها آدرس معتبر و رسمی سامانه، ris.iau.ac.ir است. از کلیک بر روی لینک‌های نامعتبر در شبکه‌های اجتماعی یا نتایج جستجوی مشکوک خودداری کنید.
نام کاربری و رمز عبور: برخلاف آموزشیار که نام کاربری همان شماره دانشجویی است، نام کاربری و رمز عبور ورود به پژوهشیار معمولاً توسط معاونت پژوهش و فناوری یا اداره IT واحد دانشگاهی شما ایجاد و به شما اطلاع‌رسانی می‌شود. در بسیاری از واحدها، نام کاربری و رمز عبور اولیه، همان کد ملی دانشجو است. حتماً پس از اولین ورود، رمز عبور خود را به یک رمز قوی و منحصر به فرد تغییر دهید.
فراموشی رمز عبور پژوهشیار: در صفحه ورود، گزینه‌ای برای بازیابی رمز عبور وجود دارد. این فرآیند معمولاً از طریق ایمیل یا شماره موبایلی که در سیستم ثبت کرده‌اید انجام می‌شود. اگر به آن‌ها دسترسی ندارید، باید حضوری به معاونت پژوهش واحد خود مراجعه کنید.
2.2. مفهوم حیاتی “کدینگ در پژوهشیار” قبل از اینکه بتوانید هر اقدامی برای ثبت پروپوزال انجام دهید، باید در سامانه “فعال” یا “کدینگ” شوید.
کدینگ چیست؟کدینگ در پژوهشیار فرآیندی است که طی آن، وضعیت شما از یک دانشجوی عادی به یک “دانشجوی واجد شرایط برای آغاز فرآیند پژوهشی” تغییر می‌کند. این کار معمولاً پس از گذراندن تعداد مشخصی از واحدهای درسی (که توسط دانشگاه تعیین می‌شود) و پس از اینکه درس “سمینار” یا “روش تحقیق” را اخذ کردید، توسط کارشناس پژوهش دانشکده شما انجام می‌شود.
چگونه بفهمیم کدینگ شده‌ایم؟ تا زمانی که کدینگ نشده باشید، بسیاری از منوهای اصلی پژوهشیار مانند “فعالیت‌های پژوهشی” برای شما غیرفعال خواهد بود. اگر پس از گذشت زمان مقرر همچنان این منوها را نمی‌بینید، حتماً با کارشناس پژوهش دانشکده خود تماس بگیرید.
2.3. گشت و گذار در داشبورد اولیه پژوهشیار پس از ورود به پژوهشیار و انجام کدینگ، شما با یک داشبورد و منوهایی در سمت راست مواجه می‌شوید. مهم‌ترین منوها عبارتند از:
میز کار: صفحه اصلی که آخرین اطلاعیه‌ها و وضعیت درخواست‌های شما را نشان می‌دهد.
اطلاعات شخصی: پروفایل شما که باید اطلاعات آن را بررسی و در صورت نیاز تکمیل کنید.
فعالیت‌های پژوهشی: این مهم‌ترین منوی شماست! تمام فرآیندهای مربوط به ثبت پروپوزال، ارسال گزارشات و درخواست دفاع از اینجا آغاز می‌شود.
صندوق پیام: ابزار ارتباطی شما با اساتید راهنما، مشاور و کارشناسان پژوهش در داخل سامانه پژوهشیار.
قلب تپنده پژوهش؛ سفر کامل ثبت پروپوزال در پژوهشیار این فصل، مهم‌ترین و طولانی‌ترین بخش راهنمای ماست. ما فرآیند ثبت پروپوزال را به صورت مرحله به مرحله و با جزئیات کامل تشریح می‌کنیم.
3.1. مرحله صفر: انتخاب موضوع و استعلام تکراری نبودن آن انتخاب یک موضوع خوب، نیمی از موفقیت شماست. اما در دانشگاه آزاد اسلامی، موضوع شما باید یک شرط اساسی داشته باشد: “تکراری نبودن”. سامانه پژوهشیار ابزارهایی برای کمک به شما در این زمینه دارد.
جستجو در پژوهشیار: در منوی “ارسال و پیگیری طرح پژوهشی”، بخشی برای جستجوی موضوعات ثبت شده قبلی در واحد دانشگاهی شما و کل دانشگاه وجود دارد. قبل از نهایی کردن موضوع، حتماً کلمات کلیدی اصلی ایده خود را در این بخش جستجو کنید.
استفاده از سامانه ایرانداک (Ganj): این مرحله حیاتی است. پژوهشیار به شدت به ایرانداک (پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران) متصل است. قبل از ثبت نهایی پروپوزال، شما باید به سایت ایرانداک (ganj.irandoc.ac.ir) مراجعه کرده و “پیشینه پژوهش” خود را به طور کامل جستجو کنید. این کار به شما اطمینان می‌دهد که موضوع شما در سطح ملی تکراری نیست. بسیاری از اساتید راهنما از شما “گواهی عدم تکرار موضوع از ایرانداک” را قبل از تایید پروپوزال می‌خواهند.
3.2. مرحله اول: انتخاب استاد راهنما و مشاور شما نمی‌توانید به تنهایی پروپوزال ثبت کنید. باید یک استاد راهنما (Supervisor) و حداقل یک استاد مشاور (Advisor) داشته باشید.
یافتن استاد: لیست اساتید واجد شرایط برای راهنمایی در رشته شما، معمولاً در وب‌سایت دانشکده یا از طریق مدیر گروه قابل دریافت است.
توافق اولیه: قبل از هر اقدامی در پژوهشیار، باید به صورت حضوری یا ایمیلی با استاد مورد نظر خود صحبت کرده و موافقت اولیه ایشان را برای راهنمایی موضوع پیشنهادی خود جلب کنید.
کد شناساگر استاد در پژوهشیار: هر استاد در سامانه پژوهشیار یک “کد شناساگر” یا “کد استاد” منحصر به فرد دارد. برای ثبت نام آن‌ها در پروپوزال خود، به این کد نیاز خواهید داشت. این کد را می‌توانید مستقیماً از خود استاد بپرسید یا از کارشناس پژوهش دانشکده دریافت کنید.
3.3. مرحله دوم: آغاز فرآیند ثبت پروپوزال در ris.iau.ac.ir پس از نهایی شدن موضوع و توافق با اساتید، زمان ورود به سامانه پژوهشیار و شروع فرآیند فنی است.
ورود به منوی مربوطه: از منوی سمت راست، مسیر “فعالیت‌های پژوهشی” -> “ارسال و پیگیری طرح پژوهشی” را انتخاب کنید.
ایجاد درخواست جدید: روی دکمه “درخواست جدید” کلیک کنید.
تکمیل فرم پروپوزال: شما با یک فرم آنلاین طولانی و چند صفحه‌ای روبرو می‌شوید که باید با دقت و وسواس کامل پر شود. بخش‌های اصلی این فرم عبارتند از:
اطلاعات دانشجو: این بخش به صورت خودکار پر می‌شود.
اطلاعات اساتید: در این بخش باید کد شناساگر استاد راهنما و استاد (اساتید) مشاور را وارد کنید. پس از وارد کردن کد، نام استاد به صورت خودکار نمایش داده می‌شود تا از صحت آن مطمئن شوید.
عنوان پروپوزال: عنوان دقیق پایان‌نامه یا رساله خود را به فارسی و انگلیسی وارد کنید. در انتخاب کلمات دقت کنید، زیرا این عنوان در مدرک نهایی شما ثبت خواهد شد.
کلمات کلیدی: چند کلمه کلیدی اصلی پژوهش خود را وارد کنید.
چکیده (Abstract): خلاصه‌ای دقیق و ساختارمند (حدود 250-300 کلمه) از طرح خود شامل بیان مسئله، هدف، روش تحقیق و نتایج مورد انتظار بنویسید.
بیان مسئله (Statement of the Problem): این یکی از مهم‌ترین بخش‌هاست. باید به وضوح توضیح دهید که مشکل یا شکاف تحقیقاتی چیست و چرا پژوهش شما برای حل آن ضروری است.
اهمیت و ضرورت تحقیق: دلایل اهمیت انجام این پژوهش را تشریح کنید.
پیشینه تحقیق (Literature Review): مروری بر تحقیقات مهمی که قبلاً در این حوزه انجام شده و نشان دهید که کار شما چه نوآوری نسبت به آن‌ها دارد.
اهداف تحقیق: اهداف اصلی، فرعی و کاربردی پژوهش را به تفکیک لیست کنید.
سوالات یا فرضیه‌های تحقیق: سوالات اصلی که پژوهش شما به دنبال پاسخ به آن‌هاست یا فرضیه‌هایی که قصد آزمون آن‌ها را دارید، بنویسید.
روش تحقیق (Methodology): به تفصیل توضیح دهید که چگونه می‌خواهید تحقیق را انجام دهید (نوع تحقیق، جامعه آماری، نمونه، ابزار گردآوری داده، روش تحلیل و…).
جدول زمان‌بندی: یک برنامه زمان‌بندی برای انجام مراحل مختلف پایان‌نامه از ابتدا تا دفاع ارائه دهید.
منابع (References): لیست منابعی که در متن پروپوزال به آن‌ها ارجاع داده‌اید را با یک فرمت استاندارد (مانند APA) وارد کنید.
پیوست‌ها: در صورت نیاز، فایل‌های تکمیلی را آپلود کنید.
3.4. مرحله سوم: گردش کار و فرآیند تصویب پروپوزال پس از اینکه فرم را تکمیل و دکمه “ارسال” را زدید، پروپوزال شما وارد یک چرخه یا گردش کار (Workflow) دقیق در سامانه پژوهشیار می‌شود. درک این چرخه برای پیگیری وضعیت بسیار مهم است.
ارسال به استاد راهنما: اولین مرحله، ارسال پروپوزال برای استاد راهنما است. شما باید وضعیت “در دست بررسی استاد راهنما” را در میز کار خود ببینید. استاد راهنما وارد پورتال پژوهشیار خود شده، پروپوزال شما را مطالعه و یکی از سه کار را انجام می‌دهد:
تایید: پروپوزال را تایید و به مرحله بعد ارسال می‌کند.
رد: پروپوزال را به طور کامل رد می‌کند.
ارسال برای اصلاح: پروپوزال را با ذکر ایرادات برای شما بازمی‌گرداند تا اصلاحات لازم را انجام داده و مجدداً ارسال کنید.
ارسال به استاد (اساتید) مشاور: پس از تایید استاد راهنما، پروپوزال به ترتیب برای تمام اساتید مشاور ثبت شده ارسال می‌شود و آن‌ها نیز باید آن را تایید کنند.
ارسال به مدیر گروه تخصصی: پس از تایید همه اساتید، پروپوزال به کارتابل مدیر گروه شما در پژوهشیار ارسال می‌شود. مدیر گروه آن را از نظر انطباق با سرفصل‌ها و تخصص گروه بررسی و تایید می‌کند.
طرح در شورای پژوهشی گروه/دانشکده: این یک مرحله حیاتی است. پروپوزال شما در جلسه شورای پژوهشی دانشکده مطرح می‌شود. اعضای شورا (متشکل از اساتید با تجربه) آن را داوری می‌کنند. نتیجه این جلسه می‌تواند تایید، رد یا تایید مشروط (نیاز به اصلاحات جزئی) باشد.
تایید نهایی توسط معاونت پژوهش واحد: پس از تصویب در شورای دانشکده، پروپوزال برای تایید نهایی به معاونت پژوهش واحد دانشگاهی ارسال می‌شود.
دریافت کد نهایی: با تایید نهایی، پروپوزال شما به طور رسمی تصویب شده و یک “کد مصوب” دریافت می‌کند. از این لحظه، شما رسماً می‌توانید کار اجرایی پایان‌نامه خود را آغاز کنید.
نکته مهم: در تمام این مراحل، شما می‌توانید با مراجعه به میز کار خود در ris.iau.ac.ir، وضعیت دقیق پروپوزال خود را رصد کنید و ببینید در کارتابل کدام شخص یا شورا قرار دارد. فصل چهارم: دوران پس از تصویب؛ مدیریت پایان‌نامه و گزارش‌دهی در پژوهشیار تصویب پروپوزال پایان کار نیست، بلکه آغاز راه است. سامانه پژوهشیار ابزارهایی برای مدیریت این دوره نیز در اختیار شما قرار می‌دهد.
4.1. ارسال گزارش‌های پیشرفت دوره‌ای طبق آیین‌نامه، شما موظف هستید در بازه‌های زمانی مشخص (معمولاً هر 3 یا 6 ماه) گزارشی از پیشرفت کار خود را به استاد راهنما ارائه دهید. این کار نیز از طریق پژوهشیار انجام می‌شود.
در منوی “فعالیت‌های پژوهشی”، گزینه‌ای برای “ارسال گزارش پیشرفت” وجود دارد.
شما فرم مربوطه را که شامل درصد پیشرفت، کارهای انجام شده و مشکلات احتمالی است، تکمیل می‌کنید.
این گزارش برای استاد راهنما ارسال می‌شود و ایشان باید آن را تایید کند.
تایید این گزارش‌ها برای تمدید سنوات تحصیلی و همچنین برای درخواست مجوز دفاع، الزامی است.
4.2. درخواست تمدید سنوات اگر فرآیند پژوهش شما بیش از مدت زمان مجاز اولیه (معمولاً 4 ترم برای ارشد) طول بکشد، باید از طریق سامانه پژوهشیار درخواست تمدید سنوات دهید. این درخواست پس از تایید استاد راهنما و مدیر گروه، به کمیسیون موارد خاص ارجاع داده می‌شود.
خط پایان؛ فرآیند کامل درخواست دفاع و تسویه حساب در پژوهشیار رسیدن به مرحله دفاع، شیرین‌ترین بخش این سفر طولانی است. پژوهشیار این فرآیند را نیز به طور کامل مدیریت می‌کند.
5.1. پیش‌نیازهای حیاتی قبل از درخواست دفاع قبل از اینکه بتوانید در پژوهشیار درخواست دفاع ثبت کنید، باید چند شرط اساسی را برآورده کرده باشید:
تایید نهایی متن پایان‌نامه توسط استاد راهنما: استاد راهنما باید به شما اعلام کند که متن نهایی پایان‌نامه شما کیفیت لازم برای دفاع را دارد.
ارائه مقاله مستخرج از پایان‌نامه (برای دکتری و ارشد پژوهش‌محور): دانشجویان دکتری و برخی دانشجویان ارشد، موظف هستند قبل از دفاع، حداقل یک مقاله علمی-پژوهشی مستخرج از رساله/پایان‌نامه خود را در یک مجله معتبر “پذیرش” (Acceptance) گرفته باشند. نامه پذیرش این مقاله باید در پژوهشیار آپلود شود.
دریافت کد تاییدیه از ایرانداک (مهم‌ترین مرحله): این مرحله بسیار حیاتی است. شما باید نسخه نهایی پایان‌نامه خود را در سامانه ایرانداک آپلود کرده و “گواهی ثبت و همانندجویی” دریافت کنید. این گواهی نشان می‌دهد که میزان مشابهت تحقیق شما با سایر منابع، در حد مجاز است. بدون این گواهی، سامانه پژوهشیار به شما اجازه درخواست دفاع نخواهد داد.
تسویه حساب آموزشی: باید از طریق سامانه آموزشیار، تسویه حساب کامل شهریه خود را انجام داده باشید.
5.2. ثبت درخواست دفاع در پژوهشیار پس از احراز تمام شرایط فوق، مراحل زیر را طی می‌کنید:
وارد سامانه پژوهشیار شده و از منوی مربوطه، “درخواست مجوز دفاع” را انتخاب کنید.
فرم درخواست را تکمیل کرده و تمام مدارک لازم (نامه پذیرش مقاله، گواهی ایرانداک، تاییدیه استاد راهنما و…) را در محل‌های مشخص شده آپلود نمایید.
درخواست شما وارد یک گردش کار مشابه ثبت پروپوزال می‌شود: تایید استاد راهنما، مدیر گروه، و نهایتاً معاونت پژوهش.
پس از تایید نهایی، به شما “مجوز دفاع” داده شده و هماهنگی برای تعیین تاریخ دفاع و اساتید داور انجام می‌شود.
5.3. پس از دفاع: ثبت نمره و تسویه نهایی پس از برگزاری جلسه دفاع و کسب نمره قبولی، کار شما با پژوهشیار هنوز تمام نشده است.
انجام اصلاحات: معمولاً داوران اصلاحاتی را برای متن پایان‌نامه تعیین می‌کنند. شما باید این اصلاحات را انجام داده و نسخه نهایی و صحافی شده را به تایید استاد راهنما و داوران برسانید.
آپلود نسخه نهایی در پژوهشیار: نسخه نهایی و بدون نقص پایان‌نامه (فایل PDF و Word) را باید در سامانه پژوهشیار آپلود کنید.
ثبت نمره نهایی: کارشناس پژوهش، صورتجلسه دفاع و نمره نهایی شما را در سامانه پژوهشیار و سپس در سامانه آموزشیار ثبت می‌کند.
فرآیند تسویه حساب: پس از ثبت نمره، می‌توانید فرآیند تسویه حساب نهایی خود را برای فارغ‌التحصیلی آغاز کنید.
عیب‌یابی و نکات تکمیلی؛ حل مشکلات رایج پژوهشیار
مشکل: پروپوزال من مدت زیادی است که در یک مرحله متوقف شده است.
راه حل: ابتدا از طریق “میز کار” پژوهشیار ببینید پروپوزال دقیقاً در کارتابل چه کسی است. سپس از طریق “صندوق پیام” سامانه یا به صورت حضوری، با همان شخص (مثلاً استاد راهنما یا مدیر گروه) موضوع را پیگیری کنید.
مشکل: نمی‌توانم استاد مشاورم را در سیستم پیدا کنم.
راه حل: مطمئن شوید که کد شناساگر استاد را به درستی وارد می‌کنید. ممکن است آن استاد هنوز در سامانه پژوهشیار برای رشته شما تعریف نشده باشد. موضوع را با کارشناس پژوهش دانشکده در میان بگذارید.
مشکل: سایت ris.iau.ac.ir در دسترس نیست یا بسیار کند است.
راه حل: این مشکل معمولاً به دلیل ترافیک بالا یا به‌روزرسانی‌های سامانه رخ می‌دهد. در ساعات دیگری مجدداً تلاش کنید. همچنین کش مرورگر خود را پاک کرده و از اتصال اینترنت پایدار استفاده نمایید.
جمع‌بندی نهایی: پژوهشیار، قطب‌نمای دیجیتال سفر پژوهشی شما همانطور که در این راهنمای فوق جامع بیش از 8000 کلمه‌ای مشاهده کردید، سامانه پژوهشیار دانشگاه آزاد یک ابزار پیچیده، اما بی‌نهایت قدرتمند و کارآمد است. این سامانه با تبدیل فرآیندهای طاقت‌فرسای کاغذی به یک گردش کار دیجیتال، شفاف، و قابل ردیابی، انقلابی در مدیریت پژوهش در مقیاس دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد کرده است. تسلط بر ris.iau.ac.ir، از کدینگ و ثبت پروپوزال گرفته تا ارتباط با ایرانداک و درخواست دفاع، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای هر دانشجوی تحصیلات تکمیلی است. با دنبال کردن دقیق مراحل و نکاتی که در این دایرةالمعارف تشریح شد، شما می‌توانید با اعتماد به نفس و آگاهی کامل، از این ابزار به عنوان یک قطب‌نمای دقیق برای هدایت کشتی پژوهش خود استفاده کنید و این سفر علمی مهم را با موفقیت و در کمترین زمان ممکن به سرانجام برسانید. پژوهشیار دوست شماست، به شرطی که زبان آن را به خوبی بیاموزید.
سوالات پرتکرار (FAQ) 1. تفاوت اصلی بین سامانه پژوهشیار و آموزشیار چیست؟ پاسخ: این دو سامانه برای دو منظور کاملاً مجزا هستند. سامانه آموزشیار (amoozeshyar.iau.ac.ir) برای تمام امور “آموزشی” و “مالی” شما مانند انتخاب واحد، پرداخت شهریه، و مشاهده نمرات دروس کلاسی است. در مقابل، سامانه پژوهشیار (ris.iau.ac.ir) منحصراً به فرآیندهای “پژوهشی” شما، یعنی پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری اختصاص دارد. تمام مراحل از ثبت پروپوزال تا هماهنگی دفاع در پژوهشیار انجام می‌شود.
2. منظور از “کدینگ در پژوهشیار” چیست و چرا برای من فعال نیست؟ پاسخ:کدینگ فرآیندی است که توسط کارشناس پژوهش دانشکده انجام می‌شود و وضعیت شما را به “دانشجوی مجاز به شروع تحقیق” تغییر می‌دهد. تا زمانی که کدینگ نشوید، منوهای مربوط به ثبت پروپوزال برایتان غیرفعال است. این کار معمولاً پس از گذراندن تعداد معینی واحد درسی و درس روش تحقیق انجام می‌شود. اگر واجد شرایط هستید اما هنوز کدینگ نشده‌اید، باید حضوری یا تلفنی موضوع را از کارشناس پژوهش دانشکده خود پیگیری کنید.
3. پروپوزال من در مرحله “شورای پژوهشی” گیر کرده است. چه کاری باید انجام دهم؟ پاسخ: توقف در مرحله شورای پژوهشی طبیعی است، زیرا این شوراها به صورت دوره‌ای (مثلاً هر دو هفته یکبار یا ماهانه) تشکیل جلسه می‌دهند. شما باید منتظر برگزاری جلسه بعدی شورا بمانید. برای اطلاع از تاریخ دقیق جلسات، می‌توانید با دفتر پژوهش دانشکده یا مدیر گروه خود تماس بگیرید. پس از برگزاری جلسه، نتیجه (تایید، رد یا نیاز به اصلاح) در کارتابل پژوهشیار شما نمایش داده خواهد شد.
4. چه ارتباطی بین سامانه پژوهشیار و سامانه ایرانداک وجود دارد؟ پاسخ: این ارتباط بسیار حیاتی است. دانشگاه آزاد برای جلوگیری از انجام تحقیقات تکراری، دانشجویان را ملزم می‌کند تا هم در مرحله انتخاب موضوع و هم قبل از دفاع، از سامانه ایرانداک استعلام بگیرند. قبل از درخواست دفاع، شما باید نسخه نهایی پایان‌نامه خود را در ایرانداک ثبت کرده و “گواهی همانندجویی” با درصد مجاز دریافت کنید. بدون آپلود این گواهی در پژوهشیار، سیستم به شما اجازه ثبت درخواست دفاع را نخواهد داد.
5. برای ثبت پروپوزال به “کد شناساگر استاد” نیاز دارم. این کد را از کجا پیدا کنم؟ پاسخ:کد شناساگر استاد یک کد منحصر به فرد برای هر عضو هیئت علمی در سامانه پژوهشیار است. بهترین و سریع‌ترین راه، پرسیدن مستقیم این کد از خود استاد راهنما یا استاد مشاور مورد نظرتان است. اگر به ایشان دسترسی ندارید، می‌توانید با مراجعه به کارشناس پژوهش دانشکده یا مدیر گروه رشته خود، لیست اساتید و کدهای شناساگر آن‌ها را دریافت نمایید.